Дүниежүзілік жүрек күніне орайластырылған «Бір әлем, бір үй, бір жүрек» Ұлттық бағдарламасының тұжырымдамасы

(19 — 28 қыркүйек)

Мақсаты – аурулардың пайда болу қаупіна зайту мақсатында зиянды өнімдер мен темекі өнімдерін пайдалануда наулақ жүріп, салауатты өмір салты қағидаларын ұстана отырып, жүрек-қантамырлары ауруларының алдын алудың маңыздылығы туралы тұрғындарды ақпараттандыру.

1. Отбасыңыздың ЖҚТА қаупін біліңіз
   1. қан қысымын, қанның глюкоза және холестерин деңгейін, дене салмағының индексін (ДСИ) және жалпы салмақты анықтайтын, жүрек-тамыр ауруларының пайда болу ықтималдығын SCORE әдісімен бағалауға мүмкіндік бередтін мамандарға барыңыз.
   2. осы ақпаратты алғаннан кейін, медицина мамандарымен кеңесу және мінез-құлықтың қауіп-қатер факторларын алдын-алу мектебіне барыпөзіңіздің денсаулығыңыз бен отбасыңыздың денсаулығына қатысты ағымдағы жағдайды жақсарту бойынша жоспар құрыңыз.
2. Жүрек ұстамасы және инсульт симптомдарын мен белгілерін есте сақтаңыз
   1. Жүрек және тыныс алу манипуляцияларының шамамен 70%-ы отбасы мүшелері үйде болғанда және жәбірленушіге көмектесуі мүмкін.
3. Дәрігеріңізбенжақындарыңызға ұстама кезінде көмектесе алатындай, жергілікті жүрек-өкпе реанимациясы курстары бойынша сөйлесіңіз.
4. Егер сіз отбасы мүшелерінің біреуінің ұстамасына куә болсаңыз, дереу медициналық көмекке жүгініңіз.
5. Темекі шегі және ішімдік ішуден бас тартыңыз
   1. Жұмыстан шылым шегуге тыйым салуды талап етіңіз және жұмыс берушіден жаман әдеттен арылуға шешім қабылдаған адамдарға көмектесуін сұраңыз.
   2. Сіздің әріптестеріңіз тыйым салумен келісетініне көз жеткізіңіз.
   3. Балалардың ойын алаңдарында, мектепте, ауруханада немесе жұмыс орнында шылым шегудің куәсі болсаңызөкілетті орындарға хабарлаңыз.
   4. алкоголь ішімдіктердің, оның ішінде сыра ішуді шектеу және/немесе бас тарту.
6. Жұмысты үзбей спортпен шұғылданыңыз
7. Велосипедті пайдаланыңыз немесе қоғамдық көлікті пайдалана отырып, бірнеше аялдамаданертерек түсіп, жаяу жүріңіз.
8. Лифтті баспалдаққа айырбастаңыз және әріптестеріңізді сізге қосылуға шақырыңыз.
9. Әріптестеріңізді GroundMiles қосымшасын қолдана отырып,күні бойы жүрген қадамдардың санын есептеуге әріптестеріңізді ынталандырыңыз. Бұдан басқа, RunKeeper, RunTastic секілді смартфондарға арналған, әсіресе жүгіру кезінде қашықтықты бақылауға арналған қосымшалар бар.
10. Телефонмен сөйлескенде немесе жұмыс орнында отырғанда жиірек тұрыңыз.
11. Тамақтануыңыздықадағалаңыз
12. Адамдардысалауатты, құнарлытағамдыдайындауға шақырыңыз.
13. Тұз, қант, майдыңжоғарыдеңгейінқамтитынтағамдардықабылдауданбас тартыңыз.
14. Тамаққа көкөністерді, жемістерді, бұршақтар ды жеткілікті мөлшерде қосыңыз.
15. Майсыз етгеартықшылықберіңіз, балықтыжеткіліктімөлшерде пйдаланыңыз
16. Күйзелісті ескеріңіз
17. Күйзеліс (стресс) жүрек- қантамырлары ауруы үшін тікелейқауіп факторы  болмасада, жүрек ауруларының қауіп факторлары болып табылатын  шылымшегу, шамадантыс алкоголь дітұтыну және дұрысемес тамақтану алып келеді.
18. Офистің сыртында ашықауада және шағын жаттығулармен тамақтаныңыз.
19. Тұрақтыдемалыңыз–күнібойы 5 минуттан созылыңыз немесе жаттығулар жасаңыз.
20. Белсенді болыңыз!
    1. Апта ішінде кішкентай жаттығулардан бастап 1-1,30 сағатқа дейін уақытты ұйғайта отырып, дене белсенділігімен айналысуды бастауға ешқашан кеш емес.
21. Қандай да бір жаттығуға кіріспес бұрын міндетті түрде дәрігермен кеңесіңіз.
22. Егер физикалық тұрғыдан толықтай қабілетсіз болсаңыз да, белсенді болуға тырысыңыз.
23. Жаттығулардың оңтайлы түрлерін есте сақтаңыз
24. Жылдам жүгіру, жаяу жүру, жүзу, велосипедпен жүру — аэробты жаттығулар, әсіресе жүрекжұмысы үшін жақсы әсер етеді.
25. Бұлшық еттер каркасы жұмыс калорияларды жандандыруға көмектеседі — баспалдақтарды қолданыңыз, ас үйде, бақшада уақыт өткізіңіз.
26. Йога, тай-чи икемділікті жақсартуға көмектеседі.
27. Үйреніңіз:

а) дұрыс өлшенуді;

1. b) Кетле индексін есептеуді;

в) белді айналдыра өлшеуді;

г) артериальды қысымды өлшеуді;

д) пульсті анықтауды;

е) тыныс алу қозғалысының жиілігін анықтауды.